Thứ Sáu, 12 tháng 1, 2018

Nước Mỹ chứng kiến thế hệ công ty mới "ngại" IPO và lên sàn

Airbnb là website cung ứng dịch vụ san sẻ phòng được giới đầu cơ tư nhân định giá ở mức 31 tỷ đô la. Thế nhưng, khi được hỏi về nhu cầu đưa gã startup to đùng này lên Sàn phân phối chứng khoán New York, thì Brian Chesky, nhà đồng sáng lập Airbnb, lại tỏ ra ngập ngừng và cho rằng đây không phải là việc khiến cấp thiết.

Và Airbnb ko phải là doanh nghiệp duy nhất tỏ ra không đặm đà với ý nghĩ đó "lên sàn". Một thiên hướng lớn đang chi phối giới doanh nghiệp Mỹ hiện nay là sự sụt giảm trong số lượng các đơn vị được niêm yết, hiện đang ở mức 3.671, chưa bằng nửa kia con số ghi nhận năm 1996. Thế nhưng, điều này không có tức thị hoạt động mua bán chứng khoán cũng đang suy thoái, khi trị giá các đơn vị được niêm yết đã tăng trong khoảng 105% GDP tham gia năm 1996 lên mức 136% tại thời gian hiện giờ.

Các đại lý phân phối đang chịu sự thống trị của một vài lượng ngày một ít các "ông lớn". Trong khi đó, số đơn vị thi hành tạo ra cũ kĩ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) đã giảm hơn nửa kia từ con số hơn 400 vụ mua bán năm 2000 xuống còn 174 vụ trong năm 2017, theo báo cáo mới đây của Công ti kiểm toán Ernst & Young. Phổ thông startup được định giá cao, như Lyft, một công ty kinh doanh phục vụ chia sẻ xe, và Pinterest, một trang chia sớt hình ảnh, vẫn lựa chọn đứng ngoài sàn.

Ông Michael Mauboussin, hiện đang khiến cho việc cho Ngân hàng Credit Suisse và giảng dạy tại Đại học Columbia Business School ở New York, nghĩ rằng lý do trước tiên đứng sau sự sụt giảm số lượng các công ti được niêm yết là hiện trạng "hạn hán" IPO. Ngoài ra số lượng tổ chức ở Mỹ vẫn tăng đều, thì khuynh hướng "lên sàn" lại đang chuyển động nghịch chiều, một phần do tâm lý ngại các giấy tờ lùng nhùng, dù sự thoái trào của hoạt động IPO đã mở đầu diễn ra trước cả khi Đạo luật Sarbanes-Oxley năm 2002 được ban hành. Đạo luật này vốn thu được cái nhìn không mấy thiện cảm của các chủ doanh nghiệp khi siết chặt các quy định đối với các công ty niêm yết.

Vậy kênh nào sẽ đáp ứng ý định vốn của tổ chức? 

Giờ đây khi nền kinh tế đang phát hành theo hướng ngày một thâm dụng công nghiệp thì các tổ chức không khăng khăng phải đầu tư đa dạng vốn như trước tham gia những tài sản như nhà máy và trang trang bị. Dường như đó, các thị trường tư nhân lại ngày một chứng minh được khả năng của chính mình trong việc cung ứng các nguồn vốn mà tổ chức đích thực cần. Phổ thông tập đoàn quản lý quỹ cá nhân "có máu mặt", như Fidelity và T. Rowe Price, đang rót tiền tham gia các unicorn, cái tên mà người ta sử dụng để gọi các tổ chức kinh doanh cá nhân được định giá trên 1 tỷ đô la Mỹ.

Airbnb là chả hạn điển hình cho thiên hướng nói trên. Website san sớt phòng này đã gần 10 năm tuổi song vẫn chưa chịu "lên sàn", trong khi Amazon lần đầu tạo ra cổ hủ phiếu ra mọi người chỉ ba năm sau khi thiết kế. Thế nhưng Airbnb vẫn có thể thu được hàng tỷ đô la Mỹ vốn đầu tư từ các thị trường tư nhân và hiện có 26 chủ đầu tư bên ngoài. Trong quyển sách "The Airbnb Story", tác giả Leigh Gallagher cho nhân thức tổng lợi nhuận trong khoảng hoạt động buôn bán của Airbnb trong năm 2017 được dự báo ở mức 450 triệu đô la. Bên cạnh đó, tại vòng gọi vốn hồi mùa thu năm 2016, các nhân viên của Airbnb đã có thể bán được lượng cổ phiếu giá trị 200 triệu đô la. Vậy mới thấy rằng IPO chẳng hề là lựa chọn duy nhất có thể phục vụ nhu cầu vốn của công ty.

Nhân tố thứ nhị khiến cho đội hình các đơn vị được niêm yết ngày một thưa thớt là việc càng ngày càng phổ quát các công ti có tăm tiếng chọn rút khỏi hoạt động mua bán chứng khoán. Khoảng 1/3 trong số này là "cùng bất đắc dĩ", khi các công ty vỡ nợ hay bị "teo" lại đến mức không còn đáp ứng được điều kiện để có thể tiếp diễn trụ lại trên sàn. Phần còn lại là kết quả của các vụ mua bán mua bán và sáp nhập (M&A). Đa dạng tổ chức được các quỹ đầu cơ PE (thường được nắm bắt là đầu cơ tham gia công ti chưa niêm yết dưới cơ chế đầu cơ góp vốn tư nhân) tìm lại, nhưng toàn bộ là bị thâu tóm bởi các công ty khác, thường là các công ty đã được niêm yết. Các luật pháp chống độc quyền thong thả tồn tại hàng chục năm đã khiến cho phần nhiều các ngành nghề phát triển theo hướng tập trung hơn.

Tất nhiên, thiên hướng sụt giảm số lượng các tổ chức kinh doanh được niêm yết có thể sẽ không kéo dài. Năm 2017 đã chứng kiến phổ biến tổ chức nổi tiếng "lên sàn", trong đó có Snap, một tổ chức kinh doanh truyền thông phố hội, và Canada Goose, công ti chuyên chế biến các loại áo khoác mùa đông đắt tiền. Ví như cơn sốt quay quanh các công ti công nghệ dần giảm nhiệt thì các unicorn có thể sẽ chạm chán khó khăn hơn trong việc gọi vốn từ thị trường cá nhân. Số lượng các công ti được niêm yết nếu cứ tiếp diễn lao dốc sẽ là "điềm xấu", khi nó là dấu hiệu của xu hướng tập trung hóa, tức nền kinh tế bị chi phối mạnh bởi một bộ phận các đơn vị lớn, vốn là nhân tố sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế trong dài hạn.

Trong khi đó, các unicorn không nhất quyết phải phục vụ các tiêu chuẩn được áp dụng với các doanh nghiệp niêm yết về kế toán và tính công khai sáng tỏ, vậy nên sẽ rất tốn chi phí cao ví như muốn theo dõi các công ty này một cách sát sao. Phổ thông unicorn không muốn tốn tiền cho khâu này, và đã phải chịu "sự cay đắng", điển hình là bi kịch của Theranos, một startup về xét nghiệm máu, khi tổ chức kinh doanh này năm 2015 đã biến thành trọng điểm chỉ trích của truyền thông vì sự tối tăm và thiếu sáng tỏ. Bên cạnh đó, không có sự kiểm soát ngặt nghèo như khi được niêm yết, phổ biến đơn vị nhịn nhường như đang bị "bận bịu cạn" trong chính sự điều hành của bản thân mình. Và Uber, "gã to đùng" trong dịch vụ san sớt xe vốn đang lâm vào cảnh thua lỗ, và Travis Kalanick, vị cựu CEO đầy điều tiếng của công ti, này là một minh chứng rõ nét.

Hiện trạng nền kinh tế bị dồn vào một chỗ hóa vào tay càng ngày càng ít đơn vị là một điều đối với các nhà điều hành chống độc quyền. Còn việc các công ty có "lên sàn" hay không lại hoàn toàn dựa vào tham gia những người đứng đầu doanh nghiệp. Phổ quát "ông trùm" công nghệ như Elon Musk, CEO của nhà sản xuất xe điện Tesla, và Jeff Bezos của Amazon đã làm chủ được nghệ thuật vận hành các doanh nghiệp niêm yết. IPO có thể là động cơ để các doanh nghiệp nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh cũng như văn hóa doanh nghiệp của bản thân..

Theo Khánh Ly

Trí thức trẻ


Có thể bạn quan tâm: An toàn thực phẩm mùa lễ tết

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét